Bùi Xuân Hinh (sinh ngày 8 tháng 4 năm 1960)[1] là nam nghệ sĩ hàiViệt Nam đa tài, có thể hát chèo, xẩm, quan họ, cải lương, chầu văn, nhạc các loại. Bên cạnh đó, ông còn được giới báo chí cũng như đồng nghiệp gọi là “Vua hề chèo” nói riêng và “Vua hài đất Bắc” nói chung.[2] nhưng ông chỉ thích được khán giả gọi với cái tên thân thuộc Xuân Hinh – kẻ chọc cười dân dã.
Tiểu sử
Bùi Xuân Hinh sinh ra và lớn lên tại thôn Yên Việt, xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Bố làm giáo viên còn mẹ làm nội trợ. Hiện tại ông sống cùng gia đình ở Hà Nội.
Nhà nghèo, con đông (ông là một trong 7 anh chị em), nên tuổi thơ của Xuân Hinh nếm trải nhiều khó khăn, vất vả. Năm 17 tuổi, lúc ở trường cuộc sống khó khăn, sau khi chứng kiến sự cơ cực, vất vả của mẹ mình, Xuân Hinh chấp nhận làm mọi công việc để phụ giúp gia đình. Từ làm thuê làm mướn đến đi buôn, buôn cả những cái hạ đẳng nhất của xã hội.[3]
Năm 1977, khi đang học phổ thông, Xuân Hinh trúng tuyển vào Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh. Đến năm 1983, Xuân Hinh thi đỗ vào trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội, ngành hát dân ca. Xuân Hinh được giữ lại làm giảng viên trong trường, nhưng ông từ chối.
Năm 1988, Xuân Hinh tham gia diễn tiết mục nổi tiếng hề Cu Sứt trong Festival Cười, biểu diễn gần 2 tháng tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt – Xô, được khán giả nồng nhiệt khen ngợi.
Năm 2016, lần đầu tiên Xuân Hinh kỷ niệm 40 năm làm nghề bằng liveshow lớn trong đời “Xuân Hinh – Kẻ chọc cười dân dã”.[4]
Ông cũng lưu giữ, sưu tầm, nghiên cứu, thể nghiệm và phát triển nghệ thuật dân tộc:
- Hát Chầu Văn lưu giữ 36 Giá Đồng
- Hát, biểu diễn và lưu giữ hơn 200 làn điệu chèo cổ
- Hát, biểu diễn và lưu giữ hơn 300 bài ca quan họ đã được ghi âm
- Hát, biểu diễn và lưu giữ các làn điệu Xẩm
- Lưu giữ hơn 40 album riêng gồm DVD, VCD; hơn 30 album CD; 10 album chung về các vai hề chèo truyền thống và các tác phẩm hài hiện đại…
Gia đình
Ông có vợ là bà Nguyễn Phương Lan, người Hà Nội, quen nhau từ năm 1993 rồi cưới đầu năm 1995. Trước đó, bà làm kế toán, kết hôn xong ở nhà làm nội trợ quán xuyến gia đình. Cuối năm 1995, vợ ông sinh con gái đầu lòng tên Bảo Linh (có học bổng du học Mỹ từ năm lớp 11). Con trai thứ 2 tên là Xuân Quang.[5]
Truyền hình[sửa | sửa mã nguồn]
| Năm | Chương trình | Vai diễn/Tiết mục | Chú thích |
|---|---|---|---|
| 2017 | Gala Cười | Ông Tơ | |
| 2020 | Gặp nhau cuối năm | Chí Phèo | |
| 2021 | Ký ức vui vẻ | Cô Đôi Thượng Ngàn | [6] |
Video ca nhạc
| Tên nhạc phẩm | Chương trình | Kết hợp cùng |
|---|---|---|
| Cò lả | Hề chèo Xuân Hinh (1996) | Thanh Thanh Hiền |
| Lý giao duyên | Tiếng cười Xuân Hinh – Danh hài Hà Nội (1996) | Thanh Thanh Hiền |
| Về Quê | Xuân Hinh 98 | Solo |
| Xẩm “Mục họa vô nhân” | Tiếng cười Xuân Hinh – Danh hài Hà Nội (1996) | Solo |
| Thân Lươn (quan họ cổ) | Tiếng cười Xuân Hinh – Danh hài Hà Nội (1996) | Solo |
| Em đi Chùa Hương | Xuân Hinh 98 | Solo |
| Tình Nhỏ Mau Quên | Xuân Hinh 98 | Thanh Thanh Hiền |
| Chân Quê | Xuân Hinh 2000 | Thu Hà (phụ diễn) |
| Qua cầu gió bay | Xuân Hinh 2000 | Thu Huyền |
| Nhớ về hội Lim | Xuân Hinh 2003 | Thanh Thanh Hiền |
| Mừng tuổi Mẹ | Xuân Hinh 2008 | Solo |
| Nhớ đêm giã bạn | Xuân Hinh 2008 | Thanh Thanh Hiền |
| Câu chuyện đầu năm | Xuân Hinh 2010 | Thanh Thanh Hiền |
| Duyên Tình | Tết để yêu thương (2014) | Thanh Thanh Hiền |
| Nỗi niềm Thị Nở | Tết để yêu thương (2014) | Tú Linh (phụ diễn) |
| Duyên Quê | Phát hành online | Đinh Hiền Anh |
| Ơn cha | Phát hành online | Solo |